13 september 2022

Het belang van goed Bij-voeren

We spraken met Thijs Gerritsen van Cruydt-Hoeck; kweker en leverancier van inheemse wildeplantenzaden, inheemse planten en ecologisch passende bloemenweidemengsels. Waarom is de herkomst zo belangrijk van bloemzaad? 

Steeds meer mensen doen in het voorjaar mee met de Voer de Bij bij campagne van The Pollinators om hongerige bestuivers bij te voeren. In het voorjaar van 2022 zaaiden we met z’n allen maar liefst 5000m2 aarde in. Best veel!

We gebruiken een biologisch en inheems bloemenmengsel van Cruydt-Hoeck. Voor het versterken van de biodiversiteit is het van belang dat er inheemse planten en zaden van regionale herkomst gebruikt worden. We vroegen kenner Thijs Gerritsen van Cruydt-Hoeck om nog maar eens uit te leggen waarom dat nou zo belangrijk is.

Wat zit er in het zaadmengsel?
Het zaadmengsel dat is samengesteld voor de Voer de Bij bij campagne bestaat uit inheemse bloemen, zowel éénjarige bloemen als meerjarige bloemen. Deze bloemen stellen niet veel eisen aan hun groeiplek, zodat ze onder verschillende omstandigheden kunnen groeien. Het beste zaadje voor een bij is immers het zaadje dat een bloem wordt!

In de mix: duizendblad, bolderik, valse kamille, gele kamille, gewoon barbarakruid, grijskruid, karwij, korenbloem, knoopkruid, wilde cichorei, wilde peen, grote kaardenbol, slangenkruid, gele ganzenbloem, sint-janskruid, gewoon biggenkruid, beemdkroon, vertakte leeuwentand, gewone margriet, vlasbekje, gewone rolklaver, grote kattenstaart, muskuskaasjeskruid, echte kamille, witte honingklaver, citroengele honingklaver, middelste teunisbloem, grote teunisbloem, wilde marjolein, grote klaproos, veldsalie, dagkoekoeksbloem, avondkoekoeksbloem, blaassilene, herik, rode klaver, reukeloze kamille, lange ereprijs, bonte wikke.

Dus geen grassen, geen exoten en geen gecultiveerde bloemen…
Nee, dit soort planten gebruiken wij niet in onze mengsels. Zoals je hierboven hebt gelezen, bestaat het zadenmengsel van de zaaidag 100% uit inheemse soorten. Met inheemse soorten bedoelen we de soorten die binnen hun natuurlijke verspreidingsgebied voorkomen. Dit gebied kan heel groot zijn. Knoopkruid komt bijvoorbeeld in Nederland voor, maar ook in landen zoals Polen en Spanje. De Knoopkruid in Nederland heeft zich aangepast aan ons klimaat, terwijl de knoopkruid in Spanje zich heeft aangepast aan een mediterraans klimaat. Het is dezelfde plant, maar er zijn ook veel verschillen. Daarom gaat de term autochtoon, ook wel regionaal, nog een stapje verder dan inheems of wild. Toen de temperaturen na de ijstijd weer stegen, migreerden planten op eigen kracht weer langzaam terug naar onze streken. Dit duurde duizenden jaren. De planten bleven zich aanpassen aan de nieuwe omstandigheden en deze aanpassingen zijn opgeslagen in het DNA. Nakomelingen van deze planten in onze regio noemen we autochtoon.

De perfecte match tussen plant en insect?
Onze eigen planten van regionale herkomst hebben dus duizenden jaren de tijd gekregen om een goede match te vormen met onze insecten. In al die jaren zijn de planten en de insecten kunstig op elkaar afgestemd geraakt. Regionale planten bloeien op het juiste moment en bieden voedsel op het meest ideale tijdstip aan lokale populaties van wilde bijen, vlinders en andere insecten én hun larven.

Exotische planten zien er vaak heel kleurig uit, maar er zijn maar een handjevol insecten die gebruik maken van deze planten. Gecultiveerde planten missen vaak de match, omdat de nectar vaak slecht bereikbaar is voor insecten. Daarom vind je deze kleurrijke bloemen niet terug in de mengsels van Cruydt-Hoeck.

Een mix van éénjarigen en meerjarigen
In het zaadmengsel die we hebben samengesteld voor de Voer de Bij bij campagne zit zowel éénjarige als meerjarige bloemen en daar is bewust voor gekozen. Meerjarige bloemen komen jaarlijks terug voor de insecten. Bovendien hoef je de grond niet jaarlijks te bewerken en daar hebben insecten profijt van. Wist je dat ongeveer 75% van de soorten Nederlandse bijen nestelt en overwintert in de grond? Dan begrijp je dat bodembewerking voor hen niet fijn is! Meerjarigen doen er echter wat langer over voordat ze gaan bloeien. Ze investeren eerst in wortels en bladeren en bloeien vaak vanaf de tweede zomer. De éénjarige bloemen in het mengsel bloeien dit jaar nog als er in het voorjaar is gezaaid. De insecten (en mensen) kunnen er deze zomer nog van profiteren. Volgend jaar ziet je bloemenweide er daarom heel anders uit.

Deze bijensoorten kun je verwachten?
In dit bloemenmengsel zal bijna elke bijengroep wel geschikte bloemen vinden. Theoretisch gezien kunnen er metselbijen, behangersbijen, zandbijen, hommels etc. op de bloemen afkomen. Je hebt met dit mengsel bijvoorbeeld een grote kans dat je de Rosse metselbij en Gewone bladsnijder ‘tegen het lijf loopt’ bij de bloemenweide of in je tuin. Ook hommels laten zich makkelijk lokken met deze bloemen en de afzonderlijke soorten zijn door hun strepenpatroon ook goed te herkennen.

Maar welke soorten er precies op afkomen, hangt natuurlijk van de locatie af. Op elke plek komen weer andere bijen voor. De aanwezige bijen zullen zeker gebruik gaan maken van dit smakelijke bijenbuffet!

Zogeheten bij-vriendelijke tuinplanten die in Nederlandse tuincentra worden verkocht bevatten chemische bestrijdingsmiddelen zoals neo-nicotinoïden, gewasbeschermings-middelen die juist bijensterfte veroorzaken.

NPO3 Keuringsdienst van Waarde – Sept 2021

Bekijk hier een aflevering van de keuringsdienst van waarde over het ‘Bee Friendly’ logo. Veel zogenaamde Bij-vriendelijke planten blijken juist schadelijk voor bijen.

Koop bloemzaad in onze webshop, help bestuivers en steun gelijk het werk van The Pollinators.


bloemzaad


Foto’s © Cruydt-Hoeck

Ook leuk om te lezen

Krijg ons laatste Nectar Nieuws in je mailbox!